ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ:ΕΝΑΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ

Της  Θεοδώρας Σιαμαντά

Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384π.Χ. στα Στάγειρα, μια μικρή πόλη της Χαλκιδικής (σημερινή ονομασία της περιοχής Λιοτόπι, μισό χιλιόμετρο νοτίως της Ολυμπιάδας). Ο πατέρας του λεγόταν Νικόμαχος και ήταν γιατρός στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας, Αμύντα του Γ΄, πατέρα του Φιλίππου. Η μητέρα του λεγόταν Φαιστίς και καταγόταν από τη Χαλκίδα.

Σε ηλικία δεκαεφτά χρονών ο Σταγειρίτης έφτασε στην Αθήνα για να σπουδάσει στην Ακαδημία, τη σχολή του Πλάτωνα, όπου και παρέμεινε για είκοσι χρόνια. Η Ακαδημία ήταν σημείο συνάντησης σημαντικών λογίων της εποχής. Ο Πλάτωνας του έδωσε το παρανόμι «Νους», δηλαδή ο Νους της σχολής. Μάλιστα όταν έλειπε από το μάθημα ο Αριστοτέλης ο Πλάτωνας έλεγε: «Λείπει ο Νους, άρα σήμερα το ακροατήριό μου είναι κουφό». Μετά το θάνατο του Πλάτωνα, ο φιλόσοφος εγκατέλειψε την Αθήνα και εγκαταστάθηκε στη Μακεδονία. Εκεί ανέλαβε, με πρόσκληση του βασιλιά Φιλίππου, την αγωγή του Αλεξάνδρου, του διαδόχου του θρόνου, ο οποίος ήταν τότε δεκατριών ετών. Όταν ο Αλέξανδρος διαδέχτηκε τον πατέρα του, ο Αριστοτέλης επέστρεψε στην Αθήνα όπου ίδρυσε τη δική του σχολή, η οποία ονομάστηκε Λύκειο (ανάμεσα στο Λυκαβηττό και τον Ιλισό), με χρηματοδότηση του Αλεξάνδρου. Η σχολή είχε μεγάλη βιβλιοθήκη και τόσο καλά οργανωμένη, ώστε αργότερα χρησίμευσε ως πρότυπο για την ίδρυση των βιβλιοθηκών της Αλεξάνδρειας και της Περγάμου. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη ο σκοπός των ανθρώπινων ενεργειών είναι η ευδαιμονία, την οποία ορίζει ως ενέργεια σύμφωνη με την αρετή. Η αρετή όταν κυριαρχεί στα πάθη και τις ορμές, τα ρυθμίζει, παίζοντας το ρόλο του μέτρου ανάμεσα στις δύο ακρότητες, δηλαδή την υπερβολή και την έλλειψη.Για παράδειγμα η ανδρεία είναι αρετή ως μεσότητα της θρασύτητας και της δειλίας. Πέθανε το 322π.Χ. στη Χαλκίδα από στομαχικό νόσημα.

Μερικά από τα αποφθέγματα του Αριστοτέλη:

·      Τα αγαθά κόποις κτωνται.

·      Η μοχθηρία και η αδικία υπάρχουν από πρόθεση (όχι κατά λάθος).

·      ‘Εξις δευτέρα φύσις.

·      Κανένας δεν αγαπά αυτόν που φοβάται.

·      Το αληθινό και το δίκαιο έχουν από τη φύση ,μεγαλύτερη δύναμη από το ψέμα και το άδικο.

·      Η γνωριμία με τον εαυτό μας είναι αρχή της ανθρώπινης σοφίας.

·      Άνθρωπος που δεν έχει φίλους ή είναι θεός ή αγρίμι.

·      Η περισσότερο χαμένη από όλες τις μέρες του ανθρώπου, είναι εκείνη κατά την οποία δεν γέλασε.

Τσιαμαντά Θεοδώρα