ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΥΠΕΡΔΟΣΟΛΟΓΙΑ

 

Του ΒΑΣΙΛΗ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑ

Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας υπήρξε πάντοτε ένας τομέας κεντρικής σημασίας για την ασφάλεια και την ισχυροποίηση της χώρας στον διεθνή στίβο. Από το παρελθόν, η Ελλάδα είχε αποδείξει τη δυνατότητά της να παίζει έναν ενεργό και επιδραστικό ρόλο, βασισμένο στην εθνική αυτοπεποίθηση και στο στρατηγικό βάθος. Η χώρα κατάφερνε να καταγράφει σημαντικές διπλωματικές νίκες και να διατηρεί μια ισχυρή παρουσία στα διεθνή κέντρα.

Ωστόσο, η σημερινή εικόνα είναι τελείως διαφορετική. Υπό την ηγεσία της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας φαίνεται να βασίζεται σε μια στρατηγική συνδυασμού τακτικισμού, φόβου και υπερβολικής επικοινωνιακής προβολής. Η διαφορά μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος είναι σαφής και χρήζει ανάλυσης.

Το παρελθόν της Ελλάδας στον διεθνή στίβο είναι γεμάτο με παραδείγματα εθνικής αυτοπεποίθησης και στρατηγικής σκέψης. Ειδικά την εποχή της Μεταπολίτευσης, η Ελλάδα αναγνώριζε τη σημασία της θέσης της ως μέλους του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ μέσω της ένταξής της στους δυτικούς θεσμούς κατάφερε να εξασφαλίσει ένα ισχυρό δίχτυ ασφαλείας. Παράλληλα, διατηρούσε σχέσεις με άλλες δυνάμεις, όπως η Ρωσία και οι χώρες της Μέσης Ανατολής, προκειμένου να εξισορροπήσει τις δυνάμεις και να ενισχύσει τη θέση της.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις του παρελθόντος, από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι και εκείνες της Νέας Δημοκρατίας υπό τον Κώστα Καραμανλή, προωθούσαν τη διατήρηση ισχυρών στρατηγικών συμμαχιών και τη διεκδίκηση ενεργού ρόλου στην περιοχή. Η Ελλάδα είχε αναπτύξει μια πολιτική που συνδύαζε την αμυντική θωράκιση, τις διπλωματικές πρωτοβουλίες και την ενεργό συμμετοχή στα διεθνή δρώμενα.

Αντίθετα, η σημερινή στρατηγική της κυβέρνησης Μητσοτάκη φαίνεται να ακολουθεί έναν διαφορετικό δρόμο. Η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει μετατραπεί σε ένα παιχνίδι τακτικισμού και επικοινωνιακής υπερβολής, το οποίο συχνά φαίνεται να εξυπηρετεί περισσότερο τη βελτίωση της εικόνας της κυβέρνησης, παρά την ουσιαστική ενίσχυση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας.

Η φοβικότητα που διαπνέει πολλές από τις επιλογές της κυβέρνησης είναι επίσης κάτι που δεν μπορεί να παραβλεφθεί. Η αντίληψη ότι η Ελλάδα πρέπει να αποφύγει κάθε ρίσκο, ακόμα και αν αυτό σημαίνει τη χάραξη μιας αμυντικής και απροστάτευτης πολιτικής, έχει περιορίσει τις δυνατότητες της χώρας να αναπτύξει μια πιο διεκδικητική και με αυτοπεποίθηση προσέγγιση.

Η έλλειψη στρατηγικού βάθους και η υπερβολική εστίαση στον κοντόφθαλμο τακτικισμό έχουν δημιουργήσει μια εικόνα πολιτικής αναποφασιστικότητας και αστάθειας.

Η διαφορά μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος, λοιπόν, είναι σαφής και αποκαλυπτική για την αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας. Στο παρελθόν, η χώρα ήταν σε θέση να συνδυάσει τη στρατηγική σκέψη με την εθνική αυτοπεποίθηση.

Σήμερα, η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, φαίνεται να είναι γεμάτη επικοινωνιακή υπερβολή και στρατηγικό περιορισμό, με μια αίσθηση φόβου να κυριαρχεί και να καθιστά τη χώρα πιο αμυντική, παρά διεκδικητική. Οι υγιείς πολιτικές δυνάμεις του τόπου πρέπει να προβληματιστούν.

 ΤΟ ΠΑΡΟΝ