Ο Μαρκ Ρούτε νέος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ

 

Ο διορισμός του απερχόμενου Ολλανδού πρωθυπουργού επικεφαλής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας επικυρώθηκε σε επίπεδο πρέσβεων κατά την διάρκεια συνεδρίασης στις κεντρικές εγκαταστάσεις της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες.

Το ΝΑΤΟ διόρισε την Τετάρτη νέο του γενικό γραμματέα τον Μαρκ Ρούτε, καθιστώντας τον απερχόμενο Ολλανδό πρωθυπουργό υπεύθυνο για τον μεγαλύτερο οργανισμό ασφάλειας στον κόσμο σε μια κρίσιμη στιγμή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία εξακολουθεί να μαίνεται.

Ο διορισμός του Ρούτε επικυρώθηκε σε επίπεδο πρέσβεων κατά την διάρκεια συνεδρίασης στις κεντρικές εγκαταστάσεις της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και οι υπόλοιποι 31 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ θα τον καλωσορίσουν επίσημα κατά την σύνοδο κορυφής της Ουάσινγκτον το διήμερο 9-11 Ιουλίου.

Ο Μαρκ Ρούτε διαδέχεται την 1η Οκτωβρίου τον Νορβηγό νυν γενικό γραμματέα Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος διετέλεσε επικεφαλής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας για πάνω από δέκα χρόνια. Η θητεία του επεκτάθηκε επανειλημένα, εν μέρει για να εξασφαλιστεί η συνέχεια μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022.

Υπό τον Στόλτενμπεργκ, που ανέλαβε τη θέση του γενικού γραμματέα της Συμμαχίας λίγους μήνες μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, το ΝΑΤΟ έχει αποκτήσει νέα μέλη: το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία.

«Χαιρετίζω θερμά την επιλογή των συμμάχων στο ΝΑΤΟ για διαδοχή μου από τον Μαρκ Ρούτε», δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ. «Ο Μαρκ είναι ένας πραγματικός ατλαντιστής, ένας ισχυρός ηγέτης κι ένας άνθρωπος των συναινέσεων. Του εύχομαι κάθε επιτυχία, καθώς συνεχίζουμε να ενισχύουμε το ΝΑΤΟ για τις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο. Γνωρίζω πως αφήνω το ΝΑΤΟ σε καλά χέρια».

Οι γενικοί γραμματείς του ΝΑΤΟ προεδρεύουν συναντήσεων και καθοδηγούν συχνά λεπτές διαβουλεύσεις μεταξύ κρατών-μελών, ώστε να διασφαλίσουν ότι η Συμμαχία, η οποία λειτουργεί με συναινέσεις, μπορεί να λειτουργήσει χωρίς προβλήματα. Επιπλέον, ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ διασφαλίζει επίσης ότι οι ληφθείσες αποφάσεις υλοποιούνται και μιλά εκ μέρους όλων των κρατών-μελών.

Στον δρόμο για την διασφάλιση του αξιώματος, ο Ρούτε αντιμετώπισε ορισμένα εμπόδια, παρά το ότι είχε την στήριξη του Λευκού Οίκου και μεγάλων κρατών-μελών, όπως η Γερμανία. Μετά την απόσυρση του Ρουμάνου προέδρου Κλάους Γιοχάνις την προηγούμενη εβδομάδα, ήταν ο μοναδικός υποψήφιος για τη θέση. Νωρίτερα τον Ιούνιο η Ουγγαρία ήρε τις αντιρρήσεις της, όταν ο Ρούτε συμφώνησε η Βουδαπέστη να μην υποχρεούται στο μέλλον να στείλει προσωπικό ή να συμβάλει οικονομικά στο νέο σχέδιο στήριξης της Ουκρανίας. Σημειώνεται ότι η λήψη αποφάσεων μέσω ομοφωνίας στο ΝΑΤΟ δίνει αυτόματα δικαίωμα βέτο σε οποιοδήποτε μέλος του.

Αντιρρήσεις για την υποψηφιότητα του Μαρκ Ρούτε είχε προβάλει και η Τουρκία, τις οποίες όμως απέσυρε τον Απρίλιο.

Ο 57χρονος Ρούτε αποτελεί μία από τις κινητήριες δυνάμεις της στρατιωτικής υποστήριξης της Ευρώπης προς την Ουκρανία και τονίζει ότι η ήττα της Μόσχας στο πεδίο της μάχης είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ειρήνης στην Ευρώπη. Η άποψή του έχει επηρεαστεί πολύ από την κατάρριψη αεροσκάφους πάνω από την Ουκρανία το 2014, για την οποία η Ολλανδία κατηγορεί τη Ρωσία. Τα 196 από τα 298 θύματα της τραγωδίας αυτής ήταν Ολλανδοί.

Το ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι ισχυρό για να αντιταχθεί στη Ρωσία και οι ηγέτες της ΕΕ δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζουν με αφέλεια τη Μόσχα, έχει δηλώσει ο Ρούτε. «Δεν θα σταματήσει στην Ουκρανία, αν δεν τον σταματήσουμε τώρα. Ο πόλεμος είναι πιο μεγάλος από την Ουκρανία. Αφορά τη διατήρηση του διεθνούς κράτους δικαίου», είχε τονίσει στον ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2022, επτά μήνες μετά τη ρωσική εισβολή.

Ο Ρούτε ανέλαβε την πρωθυπουργία της Ολλανδίας το 2010 και έχει γίνει ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της χώρας. Πέρυσι ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να αποσυρθεί από την εγχώρια πολιτική σκηνή.

Μέχρι την κατάρριψη της πτήσης MH17 ασχολούνταν κυρίως με την εσωτερική πολιτική της Ολλανδίας, όμως η τραγωδία τον ώθησε να στραφεί περισσότερο στη διεθνή πολιτική σκηνή και να αναλάβει σημαντικό ρόλο στις συζητήσεις για την μετανάστευση, το χρέος και την απάντηση στην πανδημία της COVID-19.

Υπό την ηγεσία του η Ολλανδία αύξησε τις αμυντικές της δαπάνες πάνω από το 2% του ΑΕΠ της, με βάση τις απαιτήσεις του ΝΑΤΟ, ενώ προσέφερε μαχητικά αεροσκάφη F-16, πυροβολικό, drones και πυρομαχικά στο Κίεβο.

Ατλαντικοί δεσμοί

Ο Ρούτε, που στις 2 Ιουλίου θα παραδώσει τα ηνία στη νέα ολλανδική κυβέρνηση, έχει ζήσει όλη τη ζωή του στη Χάγη και είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα του άρεσε να ασχοληθεί με τη διδασκαλία μετά την αποχώρησή του από την πολιτική. Όμως αναφέρθηκε στον πόλεμο στην Ουκρανία ως αιτία για την επιδίωξή του να αποκτήσει διεθνές πόστο.

Είναι ένθερμος υποστηρικτής του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον οποίο είχε συναντήσει πριν πέντε χρόνια στο Κίεβο. «Ήταν ξεκάθαρο ακόμη και τότε: αυτός ο άνθρωπος έχει μια αποστολή (…) Είμαι πεπεισμένος ότι η επιτυχία της Ουκρανίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην νοοτροπία που είχε υιοθετήσει από την αρχή», δήλωσε ο Ρούτε τον Απρίλιο.

Παρά το γεγονός ότι προειδοποιεί για την απειλή που αποτελεί ο Πούτιν, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι ο Ρώσος πρόεδρος δεν είναι τόσο ισχυρός όσο μοιάζει. «Δεν υπερτιμάτε τις νοητικές ικανότητες του Πούτιν. Έχω μιλήσει πολύ μαζί του. Δεν είναι ένας ισχυρός άνδρας», είχε επισημάνει σε συνεδρίαση του κοινοβουλίου τον Απρίλιο.

Ο Ρούτε ηγήθηκε πέρυσι ενός διεθνούς συνασπισμού που έχει στόχο την παράδοση F-16 στην Ουκρανία και την εκπαίδευση Ουκρανών πιλότων. Εξάλλου τους τελευταίους μήνες στην πρωθυπουργία υπέγραψε 10ετή αμυντική συμφωνία με την Ουκρανία, εγγυώμενος τη στήριξη της Ολλανδίας στο Κίεβο.

Ο Ρούτε έχει οικοδομήσει καλές σχέσεις με πολλούς πολιτικούς στη Βρετανία και τις ΗΠΑ και θεωρείται ευρέως ότι είναι ο πιο ικανός Ευρωπαίος πολιτικός για να αντιμετωπίσει τον Ντόναλντ Τραμπ, υποψήφιο για την επανεκλογή του. Η εμπειρία του μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη, καθώς η ενδεχόμενη επιστροφή του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ έχει προκαλέσει ανησυχία μεταξύ των ηγετών του ΝΑΤΟ.

Στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια πέρυσι ο Ρούτε είχε δηλώσει ότι οι ηγέτες θα πρέπει να σταματήσουν «να γκρινιάζουν και να παραπονιούνται για τον Τραμπ» και να δαπανήσουν περισσότερα για την άμυνα και την παραγωγή πυρομαχικών, ανεξαρτήτως του ποιος θα κερδίσει τις εκλογές στις ΗΠΑ.