«Το Τουρκικό ΥΠΕΞ πρέπει να γνωρίζει ότι οι γενοκτονίες και οι ξεριζωμοί
δεν μπορεί να είναι πηγή υπερηφάνειας για κανένα έθνος τον 21ο αιώνα»
Ομιλία Παναγιώτη Δουδωνή, Εισηγητή του ΠΑΣΟΚ στην Ολομέλεια της Βουλής για
την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το 2005, ο Μιχάλης, ψαράς στη Γέρα της Λέσβου έμαθε από έναν 95χρονο Μικρασιάτικη
την ακριβή τοποθεσία του φούρνου του παππού του στα Μοσχονήσια. Δεν έχασε
καιρό· πήγε κατευθείαν απέναντι, βρήκε τον φούρνο και, ανοίγοντας με δύναμη την
αμπαρωμένη πόρτα, βρήκε πάνω στο φούρνο το φουρνόξυλο του παππού του.
Προσπάθησε να αγοράσει τον φούρνο αυτόν. Αλλά, αντίθετα με την Ελλάδα –όπου
μέσω εταιρειών ή τρίτων προσώπων μπορεί κανείς να αγοράσει ακίνητα στην
παραμεθόριο και για το θέμα αυτό είδατε προχθές την πρωτοβουλία μας-στην
Τουρκία δεν μπόρεσε. Μετά από σχεδόν ένα χρόνο, ο φούρνος γκρεμίστηκε. Αυτή
είναι μία ιστορία που δείχνει τι έμεινε εκκρεμές, τι άφησαν πίσω τους σαν ζώνη
καταστροφής οι ξεριζωμένοι της Μικράς Ασίας. Και είναι μία από τις πολλές
ιστορίες που μπορεί να ακούσει κανείς στη Λέσβο, την πατρίδα μου, που είναι μια
κιβωτός της μνήμης της Μικράς Ασίας.
Το χωριό μου, ο Μεσότοπος, ήταν χωριό χτιστάδων που έχτιζαν στη Σμύρνη. Οι
φωτιές που κατέστρεψαν τα σπίτια των προσφύγων είναι οι φωτιές που κατέστρεψαν
τα σπίτια που είχαν χτίσει οι προπαππούδες μου.
Άκουσα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να μιλάει για τα 3.000 χρόνια παρουσίας
των Ελλήνων στη Μικρά Ασία. Είναι πάνω από 3.500 χρόνια. Στη Μίλητο, οι
αρχαιολόγοι έχουν βρει γραμμική Α, που δηλώνει την παρουσία Μινωιτών στην
περιοχή. Ξέρουμε έπειτα από τα χεττιτικά κείμενα ότι η Μίλητος ήταν μια περιοχή
των Αχαιών, των Ελλήνων. Άρα η παρουσία πάει πάνω από 3.500 χρόνια πίσω.
Αυτό το πολιτιστικό νήμα της παρουσίας του ελληνισμού στην περιοχή είναι
που μπόλιασε με τους Μικρασιάτες τη γενιά του ’30, δημιούργησε αυτό που λέμε
"γενιά του ’30" και έδωσε τα δύο Νόμπελ της Ελλάδας. Καθόλου τυχαία,
και τα δύο προέρχονται από την ίδια ευρύτερη περιοχή:
Το πρώτο, του Γιώργου Σεφέρη από τη Σμύρνη, και το δεύτερο, του Οδυσσέα
Ελύτη από τη Λέσβο.
Διάβασα την ανακοίνωση του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, στην οποία –εξ
όσων γνωρίζω– δεν απάντησε το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, ενώ θα έπρεπε.
Κύριε Υπουργέ, θέλω να πω δύο πράγματα:
Πρώτον, οι ξεριζωμοί και οι γενοκτονίες δεν μπορεί να είναι πηγή
υπερηφάνειας για κανένα έθνος στον 21ο αιώνα. Σε αυτό πρέπει να συμφωνήσουμε
όλοι – είτε πρόκειται για γενοκτονίες που έχουν συντελεστεί είτε για
γενοκτονίες και εθνοκαθάρσεις που λαμβάνουν χώρα σήμερα.
Δεύτερον, βλέπω ότι το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών –στην ανακοίνωση που
έχω εδώ– αναφέρεται σε “εισβολή και κατοχή της Ανατολίας”. Αν θέλει να δει
ποιος εισέβαλε στην Ανατολία, ας κοιτάξει την ετυμολογία της λέξης “Ανατολία”
και από ποια γλώσσα προέρχεται. Μόνο και μόνο η λέξη που χρησιμοποιεί δηλώνει
την παρουσία των Ελλήνων για τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια στην περιοχή και
ακυρώνει το ανιστόρητο επιχείρημα του τουρκικού Υπουργείου.
Υπάρχει ένα νήμα που ενώνει τις δύο συζητήσεις, για Μικρά Ασία, Ανατολική
Θράκη και δημοκρατία και αυτό είναι οι τραγικές συνέπειες του εθνικού διχασμού.
Το για μένα σπουδαιότερο χαρακτηριστικό της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας
είναι η υποχρέωση των πολιτικών αντιπάλων να συνυπάρχουν εντός του
κοινοβουλίου. Αυτή η συνύπαρξη, αυτή η ευκαμψία, μου θυμίζει όσα λέει ο
Σοφοκλής για τα κλαδιά που λυγίζουν αλλά δεν σπάνε. Έτσι και η δημοκρατία μας
δεν σπάει· είναι ισχυρή. Αλλά για να είναι ισχυρή, πρέπει να τη φροντίζουμε
όλοι.
Δημοκρατία χωρίς κράτος δικαίου, μόνο ως εκλογική αριθμητική, δεν νοείται.
Το κράτος δικαίου πρέπει να είναι αντικείμενο καθημερινής φροντίδας από τους
πολιτικούς, που στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία υπάρχουν για να είναι
αναλώσιμοι – ώστε να μην είναι αναλώσιμος ο λαός.
Τιμούμε, λοιπόν, τη μνήμη των προσφύγων,
των ξεριζωμένων της Μικράς Ασίας, του Πόντου, της Ανατολικής Θράκης. Κάνουμε
μια ιστορική αποτίμηση του ρόλου και της σημασίας της εθνικής ενότητας για τη
δημοκρατία και το έθνος. Και οφείλουμε, κύριε Υπουργέ, να απαντάμε σε
ανιστόρητες ανακοινώσεις που ακυρώνονται από την ίδια την ετυμολογία των λέξεων
που χρησιμοποιούν.
Δεν υπάρχουν σχόλια