… ΥΠΕΡΟΧΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑΣ

 

Του Ανδρέα Καψαμπέλη

Το «ερμαφρόδιτο» καθεστώς που ισχύει στη χώρα μας για την παραγραφή των υπουργικών αδικημάτων έγινε ξεκάθαρο αυτές τις ημέρες με αφορμή την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ: Η αναθεώρηση του άρθρου 86 του Συντάγματος ήταν τελικά στάχτη στα μάτια, αφού τώρα όλοι συνομολογούν ότι η 6η Οκτωβρίου είναι η ημερομηνία «κλειδί» για να επέλθει η ατιμωρησία.

Μια ματιά στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι αρκετή για να φανεί η κολοσσιαία διαφορά. Ούτε παραθυράκια ούτε κόλπα ούτε ειδικά προνόμια για τους πολιτικούς απέναντι στη Δικαιοσύνη, όποιο αξίωμα μάλιστα κι αν κατέχουν. Η σύγκριση είναι καταλυτική και η ντροπή ολοκληρωτική για το εγχώριο πολιτικό σύστημα και ειδικά για τη σημερινή κυβέρνηση που έχει σπάσει κάθε αρνητικό ρεκόρ στη συγκάλυψη και στο κουκούλωμα. Η παραγραφή με τον έναν ή τον άλλον τρόπο είναι ελληνική πατέντα.

Ακόμη και στη γειτονική μας Ιταλία δεν ισχύει εν προκειμένω το «ούνα φάτσα, ούνα ράτσα». Η παραγραφή εφαρμόζεται και στα πολιτικά πρόσωπα, όπως σε κάθε πολίτη. Δεν υπάρχει ειδική μεταχείριση ή επιτάχυνση, όσο πιο σοβαρό το αδίκημα τόσο μεγαλύτερος ο χρόνος παραγραφής ενώ από το 2023 η παραγραφή παγώνει μετά την πρωτόδικη απόφαση για τα πιο σοβαρά αδικήματα ώστε να μην ενθαρρύνονται οι σκόπιμες καθυστερήσεις. Το ίδιο ισχύει και στη Γερμανία και τη Γαλλία.

Στη Γαλλία, επίσης, ισχύουν κοινοί χρόνοι παραγραφής για όλους τους πολίτες και δεν υπάρχουν εξαιρέσεις για πολιτικούς οι οποίοι απολαμβάνουν ασυλία μόνο για πράξεις που σχετίζονται άμεσα με τη νομοθετική τους δραστηριότητα. Ιδίως για πράξεις διαφθοράς ή καταχρήσεων δεν έχουν κανένα ειδικό καθεστώς. Το κράτος δικαίου θεωρεί στη Γαλλία την παραγραφή δικονομικό θεσμό, όχι προνόμιο.

Στη Γερμανία δεν υπάρχει καμία αναφορά στο Σύνταγμα περί παραγραφής ή προστασίας για πολιτικά πρόσωπα και οι χρόνοι παραγραφής προβλέπονται από τον Ποινικό Κώδικα. Μάλιστα, από το 2021, σε περιπτώσεις διαφθοράς και οικονομικού εγκλήματος, ο χρόνος παραγραφής αρχίζει από την ανακάλυψη του αδικήματος και όχι από την τέλεσή του για να μην «εξαφανίζονται» υποθέσεις. Και καθώς δεν υπάρχει συνταγματική ρύθμιση αντίστοιχη με το ελληνικό άρθρο 86, οι διώξεις των πολιτικών γίνονται από την ανεξάρτητη Εισαγγελία.

Στο Βέλγιο η παραγραφή για σοβαρά εγκλήματα έχει αυξηθεί έως και στα 30 χρόνια, απλοποιώντας και επιταχύνοντας το πλαίσιο, ενώ οι πολιτικοί προστατεύονται από ασυλία κατά την άσκηση του έργου τους. Οι υπουργοί δικάζονται από Εφετείο.

Στη Βρετανία το σύστημα βασίζεται στην αρχή ότι «κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου», ούτε ο πρωθυπουργός ούτε οι βουλευτές. Η ασυλία καλύπτει μόνο ό,τι λέγεται εντός της Βουλής κατά την άσκηση του κοινοβουλευτικού έργου και ονομάζεται parliamentary privilege. Με πολλά τα παραδείγματα έως τώρα, για οποιαδήποτε εγκληματική πράξη εκτός Βουλής (π.χ. διαφθορά, απάτη), δεν απαιτείται καμία άρση ασυλίας. Οι πολιτικοί δικάζονται ως απλοί πολίτες.