16 Ιουλίου 1974 – Αρχηγοί Βρετανικών Επιτελείων
Οι Αρχηγοί των Βρετανικών Επιτελείων Στρατού
ενημέρωσαν τον Yπουργό Εξωτερικών για τις αποφάσεις στο Υπ. Άμυνας σε σχέση με
την κατάσταση στην Κύπρο. Οι προετοιμασίες εκείνες υπογραμμίζουν την εκ
των προτέρων γνώση της Βρετανίας για την τουρκική εισβολή και τη συμπαιγνία της
για την τραγωδία της Κύπρου…
Ρωσική θέση - Στις 16 Ιουλίου
1974 το σοβιετικό πρακτορείο Tass κατηγόρησε την ελληνική Κυβέρνηση για το
πραξικόπημα. Στις 17 Ιουλίου, με ανακοίνωσή της η σοβιετική κυβέρνηση
μεταπήδησε σε νέες κατηγορίες. Αναφέρθηκε σε «κάποιους κύκλους του ΝΑΤΟ»,
ισχυριζόμενη ότι κάποιες χώρες του ΝΑΤΟ στο Συμβούλιο Ασφαλείας δεν πήραν
αποτελεσματικά μέτρα να σταματήσουν το πραξικόπημα. Ζητούσε την άμεση αποχώρηση
όλων των Ελλήνων στρατιωτικών από την Κύπρο.
«Με το να ταυτιστεί με πολλές Δυτικές χώρες που
ζήτησαν το ίδιο, η Σοβιετική Ένωση έδωσε το μήνυμα ότι δεν προτίθεται να προβεί
σε οποιαδήποτε άλλη δυνατή ανεξάρτητη ενέργεια», σημείωσαν στο Φόρεϊν Όφις,
στις 18.7.1974.
16 Ιουλίου 1974 – Ο Δρ Henry Kissinger
τηλεφώνησε στον Βρετανό ομόλογό του James Callaghan. Ο Αμερικανός Υπ.
Εξωτερικών συμφωνούσε πλήρως με τη γραμμή του Λονδίνου… Ήθελε ν’ αποφύγει
νομιμοποίηση της πραξικοπηματικής κυβέρνησης Νίκου Σαμψών, να μην εμπλεκόταν η
Σοβιετική Ένωση, και δεν θα υποστήριζε με κανέναν τρόπο προτάσεις για Ένωση…
Ο Kissinger, παρόλες τις διαφωνίες του με τους
Βρετανούς, ακολούθησε τη βρετανική ηγετική πολιτική στο Κυπριακό βάσει της
ειδικής σχέσης ΗΠΑ/ΗΒ, όπως μας φανέρωσαν τα πρωτογενή επίσημα βρετανικά
αλλά και αμερικανικά έγγραφα.
16 Ιουλίου 1974 - Οι Τούρκοι γνωστοποιούν τις
προθέσεις τους για εισβολή
Tην ίδια μέρα, η μεν τουρκική κυβέρνηση
ζήτησε συνάντηση στο Λονδίνο με τη βρετανική για την επομένη (η
οποία δέχθηκε), η δε βρετανική πρεσβεία στην Άγκυρα ενημέρωσε τους
Τούρκους για τις πιέσεις που έβαζε το Λονδίνο πάνω στους Έλληνες για
απομάκρυνση των Ελλήνων αξιωματικών που είχε ζητήσει ο Μακάριος. Όμως, οι
Τούρκοι δεν πίστευαν ότι οι Έλληνες θα δεχόντουσαν.
Ο Osman Mümtaz Soysal (Τούρκος καθηγητής,
συνταγματολόγος και σύμβουλος - απεβίωσε 2019), είπε ότι το αναγκαίο
σημείο ήταν τόσο η διαβούλευση όσο και η συντονισμένη δράση μαζί με το
Ηνωμένο Βασίλειο, βάσει του άρθρου 4 της Συνθήκης Εγγυήσεως και πως αν δεν
συμφωνούσαν σε συντονισμένη δράση (εισβολή), η Τουρκία θα προχωρούσε μόνη…
H διάσωση Μακαρίου από τους Βρετανούς
16 Ιουλίου 1974 - Ο Αρχηγός της ΟΥΝΦΙΚΥΠ
(Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο) ενημέρωσε τις Βρετανικές
Βάσεις ότι ο Μακάριος βρισκόταν υπό την προστασία της Δύναμης στην Πάφο και
ζήτησε (Μακάριος) ελικόπτερο από τις Βρετανικές Κυρίαρχες Περιοχές να τον πάρει
στο Ακρωτήρι. Σύμφωνα με την άκρως μυστική εντολή που είχε δοθεί από το Λονδίνο
από τις 11 Φεβρουαρίου 1972 και με τη σύμφωνη γνώμη του
Αρχηγείου Βρετανικών Δυνάμεων Μέσης Ανατολής, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, συνοδευόμενος
από τρεις υποστηρικτές του, τους Νίκο Θρασυβούλου, Ανδρέα Νεοφύτου και
Ανδρέα Ποταμίτη, μεταφέρθηκαν στο Ακρωτήρι, απ’ όπου την ίδια μέρα
φυγαδεύτηκαν με αεροπλάνο της Βρετανικής Βασιλικής Αεροπορίας τύπου Argosy, το
οποίο προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Luqa της Μάλτας. Και παρόλο ότι ήδη βρισκόταν
καθ’ οδόν προς το ίδιο αεροδρόμιο της Μάλτας αεροπλάνο τύπου Comet για να τον
μεταφέρει αμέσως στο Λονδίνο, ο Βρετανός ΄Υπ. Αρμοστής στη Μάλτα ενημερώθηκε
τηλεφωνικώς από τον Υπουργό Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας James
Callaghan ότι δεν ήθελαν τον Μακάριο να πετάξει στο Λονδίνο το βράδυ
εκείνο, προτιμούσαν να έφευγε αργότερα για να έφθανε όσο πιο αργά
μπορούσε, αν ήταν δυνατόν με πλοίο… Ο Callaghan ζήτησε από τον Βρετανό
΄Υπ. Αρμοστή να τον βολιδοσκοπούσε ως προς το τι ήθελε μετά την άφιξή του στη
Μάλτα, δίχως να του έδινε το δικαίωμα να αποφασίσει. Τελικά, κατάφεραν με τη
βοήθεια του Μαλτέζου Πρωθυπουργού, Dominic Mintoff, ο οποίος γνώριζε τον
Μακάριο και είχε φιλικές σχέσεις μαζί του, να τον πείσει, όπως ήθελε ο
Callaghan, να μείνει το βράδυ στη Μάλτα και να φύγει τουλάχιστον την επομένη το
πρωί (αεροπορικώς).
Ο Μακάριος φθάνει στην Αγγλία
Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έφθασε το πρωί της 17ης
Ιουλίου, ώρα 9.00, στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Αγγλίας, Lyneham. Τον παρέλαβαν
αξιωματούχοι του Φόρεϊν Όφις με επικεφαλής τον κ. David Ennals,
υφυπουργό στο Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας…
Υποστήριζε διάλυση της Εθνικής Φρουράς
Μέσα στο αυτοκίνητο ο Αρχιεπίσκοπος είπε ότι δεν
είχε πάρει απάντηση στο αίτημά του για αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών… Η
Εθνική Φρουρά δεν είχε συνταγματικό στάτους… σκεφτόταν στο μέλλον να μην έχει
Εθνική Φρουρά. Ήθελε ένα ψήφισμα από το Συμβούλιο Ασφαλείας πως ο ίδιος ήταν ο
νομικά εκλεγμένος Πρόεδρος της Κύπρου, να καλεί την ελληνική Κυβέρνηση α) ν’
αποσύρει όλους τους αξιωματικούς και στρατιωτικά άρματά της και β) να μην
αναγνωρίσει τον Σαμψών.
(Υπενθυμίζεται ότι η διάλυση της Ε.Φ. ήταν
τουρκικό αίτημα προς τον Cyrus Vance τον Νοέμβριο του 1967 - τότε ο
Μακάριος το απέρριπτε. Επίσης το υποστήριζε και ο Ύπ. Αρμοστής της Βρετανίας
στην Κύπρο, προηγούμενη αναφορά 4.12.1967*).
Επικίνδυνες ψευδαισθήσεις Μακαρίου
Δεν πίστευε ότι οι Τούρκοι είχαν οποιαδήποτε
δικαιολογία για μονομερή επέμβαση (!). Παλαιότερα ήταν για ν’ αποτρέψουν
την Ένωση… Στην ερώτηση του κ. Ennals πώς έβλεπε τις σοβιετικές προθέσεις, ο
Μακάριος έδειξε ότι δεν είχε μελετήσει τέτοιο ενδεχόμενο και ότι το ΑΚΕΛ
δεν είχε όπλα… (και όμως είχε…).
*Συνεχίζεται (Μέρος Γ’)
Πηγές – Βρετανικό Εθνικό Αρχείο, βιβλίο «Διζωνική
vs Δημοκρατία 1955-2019»*
Προηγούμενα σχετικά:
Ο Μ. Σιζόπουλος προσποιήθηκε ότι ο Μακάριος δεν
είδε τους Βρετανούς στις 17 Ιουλίου 1974!..
Μέρος Α’
https://simerini.sigmalive.com/media/documents/SHMERINH_13.04.2025_15298.pdf σελ.
13 - 13.4.2925
Το «ημερολόγιο» του Μακαρίου από Ακρωτήρι –
Λονδίνο – Νέα Υόρκη 16.7.1974 – 22.7.1974
Μέρος Β’
https://simerini.sigmalive.com/media/documents/SHMERINH_19.04.2025_15298.pdf σελ. 12 - 19.4.2025
Ο καθηγητής Ο. Μ. Σοϋσάλ, «Ποιος είναι, η ζωή
του»
https://www.gidahatti.com/haber/12113059/mumtaz-soysal-kimdir-mumtaz-soysal-hayati
O Υφυπουργός στο Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας, David Hedley Ennals, απεβίωσε 17.6.1995.
Αυτός ο χάρτης εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη το
1974, πριν από τις τουρκικές εισβολές του 1974, σε έκδοση κάρτ ποστάλ. Βρέθηκε
στην κατοχή ενός Tούρκου αξιωματικού κατά τις δύο τουρκικές εισβολές -
ενδεικτικός των τουρκικών προθέσεων που ήθελαν να προχωρούσαν… και προς
Λάρνακα!
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
Δεν υπάρχουν σχόλια