ΔΥΤΙΚΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΚΑΙ ΜΠΑΛΑΝΤΕΡ Η ΡΩΣΙΑ

 

Του Πέτρου Αγρέβη – Χασάπη

Μεταξύ του δυτικού ιδιωτικού καπιταλιστικού συστήματος και του αποτυχημένου σοβιετικού κομμουνιστικού συστήματος, έκανε την εμφάνισή του ένα νέο μοντέλο, το κρατικό καπιταλιστικό σύστημα της Κίνας.

Η ιδέα της δυτικής παγκοσμιοποίησης, η οποία εμφανίστηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με στόχο διάλυση ή την ατόνηση των εθνικών κρατών, προκειμένου να καταστεί εφικτή η ανεξέλεγκτη διακίνηση κεφαλαίων εμπορευμάτων και μεταναστών, οδήγησε αφενός στη δημιουργία διεθνών οργανισμών που υπερακοντίζουν το εθνικό κράτος, αφετέρου στη δημιουργία ενός παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, πέρα και έξω από τα εθνικά σύνορα, σε αντίθεση με το εθνικό πολιτικό σύστημα που έμεινε περιορισμένο και αδύναμο εντός των εθνικών συνόρων. Έτσι το παγκόσμιο οικονομικό, μέσω των διεθνών οργανισμώνπου ελέγχει και των ρυθμιστικών τους κανόνων, επιβάλλεται εύκολα επί των εθνικών νομοθεσιών, τις οποίες αναγκάζει να ευθυγραμμιστούν στα δικά του συμφέροντα και στοχεύσεις.

Σήμερα, ειδικά μετά την εμφάνιση του διαδικτύου (το οποίο είναι ελεγχόμενο απόλυτα από τους διεθνείς ιδιοκτήτες του) και της ανάπτυξης των διεθνών μεταφορών και επικοινωνιών, η δυτική παγκοσμιοποίηση συνεχίζει την προσπάθεια της διάλυσης των εθνών και τη δημιουργία ενός παγκόσμιου κοινωνικού «χυλού» ασύνδετων μεταξύ των και αδύναμων καταναλωτών, τους οποίους θα εξουσιάζουν ορισμένοι οικονομικά ισχυροί – «εκλεκτοί». Η προπαγάνδα της ανοχής στη διαφορετικότητα, αποτελεί Δούρειο Ίππο, καθόσον στοχεύει ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή στο να καταργήσει κάθε εθνική, πολιτισμική και προσωπική διαφορετικότητα που συγκροτεί ισχυρές κοινωνικές ομάδες που είναι οι μόνες ικανές να αντιδράσουν οργανωμένα στα διεθνή οικονομικά συμφέροντα.

Πέτρος Αγρέβης Χασάπης

Η εξάπλωση αυτή της δυτικής παγκοσμιοποίησης, έγινε όμως τόσο απρόσεκτα, ώστε δεν συνειδητοποιήθηκε ένας σημαντικός κίνδυνος για τα συμφέροντά της. Στην απληστία της  για αύξηση των κερδών, προσπάθησε να εκμεταλλευθεί το πολύ χαμηλό εργατικό κόστος σε διάφορα κράτη του πλανήτη, που θα μπορούσαν να προσφέρουν φθηνή παραγωγική εργασία και ιδίως της Κίνας. Ευφυέστατα όμως το κινέζικο καθεστώς, υιοθέτησε την ιδιωτική επιχειρηματική δράση τόσο στο εσωτερικό του, όσο και στους κόλπους της δυτικής παγκοσμιοποίησης, κάτω όμως από αυστηρή κρατική επιτήρηση και παρέμβαση. Έτσι το κινέζικο καθεστώς μπόρεσε να παίξει έξυπνα σε δύο ταμπλό. Αφενός της συμμετοχής της Κίνας στην παγκόσμια διακίνηση κεφαλαίων, εμπορευμάτων και εργαζομένων, αφετέρου όμως της ισχυρής εθνικής ενότητας και ενδυνάμωσης του εθνικού κράτους.

Η Κίνα αρχικά «θυσίασε» το πολυπληθές και πεινασμένο, αλλά ικανόεργατικό της δυναμικό της, στις βλέψεις για αυξημένα κέρδη των δυτικών καπιταλιστών, αλλά ταυτόχρονα όμως απέκτησε με κεντρικό σχέδιο, ακόμα και μέσω κατασκοπείας, το Know How της δυτικής τεχνολογίας. Δημιούργησε τις δικές της τεχνικές υποδομές και επιχειρήσεις και ταυτόχρονα απλώθηκε σε άλλες περιοχές του πλανήτη, όπως για παράδειγμα η Ευρώπη. Έτσι σήμερα είναι ένας εθνικός γίγαντας, τόσο σε οικονομικό όσο και στρατιωτικό επίπεδο, ένα γιγαντιαίο και κεντρικά ελεγχόμενο ανατολικό εθνικό κράτος.

Σε αντίθεση, οι ΗΠΑ, από τις οποίες εκπορεύθηκε η δυτική παγκοσμιοποίηση, λειτούργησε όχι ως εθνικό κράτος, κεντρικά σχεδιασμένα και στοχευμένα, αλλά ως ένα οικονομικό σύστημα απόλυτα καθοδηγούμενο και διευθυνόμενο από τους οικονομικούς ολιγάρχες, Αμερικανούς και άλλους. Μπορεί οι ΗΠΑ να ανέπτυξαν ισχυρή πολεμική μηχανή, κυρίως τεχνολογική και μέσω του δολαρίου, ως παγκόσμιου αποθετικού νομίσματος, να κυριάρχησαν στον πλανήτη, αλλά αυτό είχε ένα τίμημα. Το εθνικό κράτος των ΗΠΑ ουσιαστικά «άδειασε» οικονομικά εσωτερικά και αναγκάζεται συνεχώς να δανείζεται από τη FED για να λειτουργήσει. Είναι αυτό ακριβώς που επεσήμανε και ο Τράμπ. Μεγάλο δε μέρος του αμερικανικού χρέους το έχει αγοράσει η αντίπαλος Κίνα.

Παρατηρούμε λοιπόν ότι η παγκοσμιοποίηση δεν έχει καταφέρει να καταστήσει υποχείριά της όλα τα εθνικά κράτη. Αντίθετα, πολλά ανατολικά κυρίως κράτη, όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, η Τουρκία κ.λ.π. παραμένουν ισχυρά εθνικά κράτη με υποφώσκοντα μάλιστα εθνικισμό. Η Κίνα ειδικά είναι η νέα ανερχόμενη εθνική δύναμη, που απειλεί άμεσα, όχι μόνο τα οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ και της δυτικής παγκοσμιοποίησης γενικότερα, αλλά αυτή ταύτη την ηγεμονία των ΗΠΑ στον πλανήτη. Είμαστε λοιπόν προ της «παγίδας του Θουκυδίδη» και η σύγκρουση μεταξύ των δύο καθίσταται αναπόφευκτη.

Οι ΗΠΑ, ως εθνικό κράτος πλέον, διαβλέποντας όλα τα ανωτέρω, έσπευσαν να υπογράψουν την AUKUS με την δυσαρεστημένη με την ΕΕ και αποχωρήσασα Μ. Βρετανία, καθώς και με την Αυστραλία για τον έλεγχο του Ειρηνικού και Ινδικού Ωκεανού, δηλαδή ουσιαστικά της Κίνας.

Μεγάλο όμως ρόλο σε αυτή τη σύγκρουση θα παίξουν και άλλα ανατολικά εθνικά κράτη, πέρα από τα κράτη της AUKUS, όπως πχ η Τουρκία, η Ρωσία, η Ινδία κ.λ.π.  σε σχέση με το στρατόπεδο που θα επιλέξουν. Σε ότι αφορά στην Ελλάδα, δεν το συζητάμε, είμαστε δεδομένοι για τη δυτική παγκοσμιοποίηση και τα αμερικανικά συμφέροντα.

Πολύ σημαντικό ρόλο στην αναμενόμενη αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, (δηλαδή μεταξύ του ιδιωτικού καπιταλισμού της παγκοσμιοποίησης και του κρατικού καπιταλισμού του εθνικού κράτους) για την ηγεσία του πλανήτη, θα παίξει η ισχυρή πολεμική μηχανή της Ρωσίας. Διαβλέπω πως θα νικήσει το στρατόπεδο εκείνο με το οποίο θα επιλέξει να συνταχθεί η Ρωσία. Θα είναι δηλαδή κάτι σαν μπαλαντέρ.  Όμως, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, η Ρωσία είναι εθνικό κράτος, με αδύναμη μεν οικονομία, αλλά με ισχυρή πολεμική μηχανή, στρατιωτική και τεχνολογική. Δυσκολεύεται όμως, όπως είναι φυσικό, να συνταχθεί με τις ιδιωτικές δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης, αλλά και το να ενισχύσει την Κίνα τελικά θα αποβεί σε βάρος της.

Δεν αποκλείεται λοιπόν σύντομα να δούμε προσέγγιση της Ρωσίας από τις ΗΠΑ, αλλά και αποδοχή από τις ΗΠΑ της εθνικής αυτονομίας  και της κυριαρχίας της Ρωσίας στην πέριξ αυτής περιοχή. Αυτό, αλλά και το μέλλον των σχέσεων Δύσης και Τουρκίας, ας τα έχουμε εμείς οι Έλληνες υπόψη μας, στη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής μας.