ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΣΤΑ ΕΥΡΩ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ «ΝΟΜΙΣΜΑ» ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ

 

Του Μανώλη Κοττάκη

Την ώρα που ολοκληρωνόταν ο διάλογός μας χθες το πρωί στο Οpen στην εκπομπή του έμπειρου Νίκου Στραβελάκη και της μαχητικής Μίνας Καραμήτρου ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Λοβέρδος, φίλος καλός από τα παλιά, έπραξε το αυτονόητο. Ευχήθηκε σε όλους τους τηλεθεατές «Καλά Χριστούγεννα». Η ευχή του ακούστηκε ως μουσική στ’ αυτιά μας στον καιρό της πολιτικής ορθότητας που είναι της μόδας το στεγνό «Καλές γιορτές». Ειδικώς από κάτι άθεες νεοείσακτες συνυποψήφιες του κυρίου Λοβέρδου στην Περιφέρεια του Δυτικού Τομέα. Συνεχάρην αυθορμήτως τον υφυπουργό με την επισήμανση ότι είναι ο πρώτος υπουργός που ακούω αυτές τις μέρες να εύχεται «Καλά Χριστούγεννα».

Έλλην διπλωμάτης, που παρακολουθούσε διαδικτυακά τη συζήτησή μας στα Ιεροσόλυμα, μου έστειλε αμέσως μετά την ακόλουθη ανάρτηση, η οποία αποδίδεται στον Γεώργιο Μάτσο και δείχνει πώς άλλοι λαοί και κράτη της περιοχής προσεγγίζουν την ορθόδοξη ταυτότητά μας. Γράφει ο κύριος Μάτσος και μας ενημερώνει: «Είναι γνωστό ότι η Βουλγαρία μπαίνει από 1/1/2026 στο ευρώ. Αυτό που δεν είναι ακόμη τόσο γνωστό είναι ότι επέλεξε για την πλευρά των κερμάτων του 1 και των 2 ευρώ δύο ορθόδοξους αγίους: τον άγιο Ιωάννη της Ρίλας, προστάτη της Βουλγαρίας, για το νόμισμα του 1 ευρώ, και τον (αναγνωρισμένο ιεροκανονικώς από την Εκκλησία της Βουλγαρίας) άγιο Παΐσιο τον Χιλανδαρινό. Επιπλέον, γύρω από το νόμισμα των 2 ευρώ είναι χαραγμένη η φράση «Боже пази България» δηλαδή «Θεέ, ευλόγησε τη Βουλγαρία». Ιδίως για τον άγιο Ιωάννη της Ρίλας αξίζει να διαβάσει κανείς τις επιστολές που αντάλλαξαν ο τσάρος των Βουλγάρων Πέτρος και ο άγιος, για να αντιληφθεί κανείς την αξία της ορθόδοξης πνευματικότητας στη διακυβέρνηση ενός κράτους και την επιλογή που κάνει η Βουλγαρία με αυτή της την κίνηση. Ο μεν τσάρος Πέτρος γράφει στον άγιο Ιωάννη με συγκλονιστική συντριβή και αναγνώριση της αναξιότητάς του, την οποία επέτειναν τα βασιλικά καθήκοντα: «Επειδή η ματαία δόξα του κόσμου τούτου, αι ηδοναί και ο πλούτος, αυτά καταποντίζουσιν ημάς ωσάν κύματα της θαλάσσης και σκοτιζόμενοι από τας ταραχάς και φροντίδας, δεν δυνάμεθα να ενατενίσωμεν εις το φως της καθαράς μετανοίας, διά τούτο και επεθύμουν να απολαύσω ολίγον τινά φωτισμόν από την αγιωσύνην σου, Οσιώτατε Πάτερ· αλλ’ όμως και αυτής της χάριτος εστερήθην διά το πλήθος των αμαρτιών μου. Όθεν παρακαλώ καν να μοι στείλητε παρηγορίαν τινά και παράκλησιν διά λόγου, ίνα δροσίσω τον καύσωνα της θλίψεώς μου· διότι γνωστόν είναι, τίμιε Πάτερ, εις την αγιωσύνην σου, πόσος χειμών πειρασμών και πόσαι ταραχαί καταβυθίζουσι τας καρδίας των βασιλέων»! 

Και ο άγιος Ιωάννης, επιστρέφοντας το χρυσάφι που του είχε στείλει ο βασιλιάς, κρατώντας μόνον τα νηστίσιμα τρόφιμα (φρούτα) που του είχε στείλει, απάντησε: «Γενού πράος και ευπλησίαστος εις τους υπηκόους σου, έχων τας βασιλικάς ταύτας αρετάς, ήτοι την συμπάθειαν και το έλεος· διότι δι’ αυτών θέλει λάμπει περισσότερον η πορφύρα και το διάδημα της βασιλείας σου, ίνα χαροποιή όλους όσοι εισέρχονται και εξέρχονται από το παλάτιον της σης γαληνότητος.

Φεύγε τας αδικίας και αρπαγάς.

Έχε την μεν μνήμην του θανάτου ως σύζυγον, τους δε στεναγμούς και τα δάκρυα ως φίλτατα τέκνα. Γενού ευπειθής και υπήκοος εις την Εκκλησίαν του Χριστού, την Μητέρα σου, και τίμα τους εν αυτή πρωτοθρόνους. Ίνα και ο Βασιλεύς των βασιλευόντων, διορών την ταπείνωσίν σου, χαρίσηταί σοι τα αγαθά, α ητοίμασε τοις αγαπώσιν αυτόν εν τη Βασιλεία των Ουρανών».

Η πριν από λίγα μόλις χρόνια πάμφτωχη Βουλγαρία προοδεύει και αναπτύσσεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια, αναζητώντας την πηγή του ήθους που συνοδεύει κάθε ανθρώπινη πρόοδο σε αυτά που ΕΜΕΙΣ της διδάξαμε. Αυτά τα οποία εμείς σήμερα απορρίπτουμε ως κοινωνία, θαμπωνόμενοι και ξιπαζόμενοι από ψεύτικα φώτα. Αλλά η διαφορά προόδου, ηθικής και υλικής, μεταξύ των δύο κοινωνιών αποδεικνύει ποια είναι η σωστή οδός. Και για την ηθική και για την υλική πρόοδο ενός έθνους. Πόση σαπίλα και πόση ακόμη ξεφτίλα θα δεχτούμε ως έθνος και ως κοινωνία μέχρι να καταλάβουμε ότι δεν είναι στραβός ο γιαλός. 

Είχα τη ευκαιρία να επισκεφθώ τη Βουλγαρία προ μηνός και να διαπιστώσω ιδίοις όμμασι τόσο το ισχυρό θρησκευτικό συναίσθημα του λαού της όσο και την αξιοπρέπεια με την οποία διαχειρίζεται την πρόοδό του, η οποία για εκατομμύρια πολίτες περνά ακόμη μέσα από τις συμπληγάδες της φτώχειας. Προσκύνησα στον καθεδρικό, κτισμένο σε νεοβυζαντινό ρυθμό Ναό του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι που χωρά 10.000 όρθιους πιστούς. Στο υπόγειο του ναού υπάρχει κρύπτη-μουσείο με πολλές ελληνικές εικόνες και κειμήλια, ανάμεσα στα οποία δυστυχώς και η ασημένια επικάλυψη της εικόνας της Παναγίας. Αφαιρέθηκε από την ιστορική βυζαντινή μονή της Εικοσιφοίνισσας Δράμας κατά τη βουλγαρική κατοχή και πρέπει κάποτε να μας επιστραφεί για να λειανθούν οι αρνητικές μνήμες της περιόδου εκείνης. Εξαιρετικά όμορφος ήταν και ο Ναός του Αγίου Νικολάου του Θαυματουργού που κτίστηκε στη θέση του καταστραφέντος Σαράι Τζαμί μετά την απελευθέρωση της Βουλγαρίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Έχοντας δει αυτά στη Σόφια, έχοντας δει τις αγιογραφίες με τις οποίες λαμπρύνεται ο εσωτερικός διάκοσμος του περιστυλίου της Βουλής των Σκοπίων που μοιάζει με πρόναο (το 2018 σε δημοσιογραφική αποστολή με τον Νίκο Κοτζιά), έχοντας δει τους πιστούς Ρουμάνους, Σκοπιανούς και Σέρβους που επισκέπτονται τον Άγιο Νεκτάριο κάθε μέρα του χρόνου στο νησί μου, διερωτώμαι καταρχάς γιατί οι εδώ ηγεσίες μας δεν αντιλαμβάνονται πόσο συγκλονιστικό όπλο είναι η ορθόδοξη ταυτότητά μας και την απεμπολούν ακόμη και με τον τρόπο που εύχονται για τις εορτές. 

Θεωρώ, πρώτον, ότι ο χριστιανισμός όλων των εθνών της Βαλκανικής Χερσονήσου μπορεί υπό προϋποθέσεις να νικήσει τον ακραίο εθνικισμό της μισαλλοδοξίας και να συντρίψει τους αλυτρωτισμούς του παρελθόντος. Θεωρώ επίσης ότι έχει απέραντο δίκιο ο φιλόσοφος Στέλιος Ράμφος που έλεγε τις προάλλες στο ραδιόφωνο του Σκάι ότι η Ελλάς μέσω του Οικουμενικού Πατριαρχείου ανήκει στις μεγάλες δυνάμεις του χριστιανισμού, στο «G7» των θρησκειών. Και αυτή τη σημαία πρέπει να την κάνουμε έπαρση, όχι υποστολή.

Και σε κάθε περίσταση: Αντί εορταστικών νομισμάτων που έχουν στη μία όψη τους το Μέγαρο Μαξίμου της εξουσίας και τα αρχικά του πρωθυπουργού (τα δώρισε ο αυτάρεσκος κύριος Μητσοτάκης στους βουλευτές του), ας ξυπνήσουμε κι εμείς να βάλουμε και τους αγίους μας στα νομίσματά μας. Στα ευρώ. Αυτοί θα τους δώσουν την πραγματική αξία τους που ουδέποτε θα υποτιμηθεί. Γιατί θα αποτιμάται πάντοτε σε καταθέσεις στην ψυχή και όχι σε παγωμένα πελατειακά πολιτικά κεφάλαια…