Ήταν 1η Απριλίου

 

Του Χρήστου Μπολώση

Το ημερολόγιο έδειχνε 1η Απριλίου 1955 όταν αντήχησε στην Κύπρο η φωνή του Διγενή και ταρακουνάει τον όπου γης ελληνισμό.

Η Κύπρος, συγκλονιζόταν από τη φωνή του Διγενή: «Με την βοήθειαν του Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με τη συμπαράσταση ολοκλήρου του ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν των αγώνα δια την αποτίναξιν του αγγλικού ζυγού, με σύνθημα εκείνο το οποίον μας κατέλειπαν οι πρόγονοί μας: Ή ταν, ή επί τας».

Τότε, πριν 68 χρόνια, άρχιζε στη μαρτυρική μεγαλόνησο ο απελευθερωτικός αγώνας για την αποτίναξη του  βρετανικού αποικιοκρατικού ζυγού από την Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), με αρχηγό τον Στρατηγό Γεώργιο Γρίβα Διγενή.

Ο αγώνας διήρκεσε μέχρι το 1959, οπότε και υπογράφονται οι κατάπτυστες Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου, οι οποίες υπήρξαν και η απαρχή των μετέπειτα δεινών του κυπριακού ελληνισμού, αφού έβαζαν στο παιχνίδι ως εγγυήτρια δύναμη και την Τουρκία,  μέχρι τότε ουδεμία ισχύν έχουσα, αλλά και την αριθμητικώς ασήμαντη τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Τόσο πολύ «συμφέρουσες» για την Ελλάδα και την Κύπρο ήταν αυτές οι επαίσχυντες συμφωνίες, ώστε μετά μόλις τρία χρόνια, ο υπογράψας αυτές Μακάριος, ζήτησε να αλλάξουν σε 13 σημεία τους…

Όμως το τι έκαναν οι πολιτικοί Ελλαδίτες και Κύπριοι, δεν είναι τίποτα διαφορετικό από αυτό που κάνουν πάντα. Προδοσίες και ξεπουλήματα.

Το 1955-59, η ΕΟΚΑ έγραψε μία ιστορία, όπως μόνο ο απλός λαός ξέρει να γράφει, μακριά από πολυτελή γραφεία, διπλωματικές τρικλοποδιές και πολιτικές ραδιουργίες.

Ο αγώνας δεν ήταν ρόδινος. Ποιος αγώνας άλλωστε είναι ρόδινος!  Εκτός των «πολιτισμένων» βρετανών, η ΕΟΚΑ είχε να αντιμετωπίσει και την κομμουνιστική δολιότητα. Μόλις 25 μέρες από την έναρξη του αγώνα ο ραδιοφωνικός σταθμός του ΚΚΕ χαρακτήρισε τον αγώνα της ΕΟΚΑ ως «τυχοδιωκτισμό,  με πασχαλινά βαρελότα»,  ενώ λίγες μέρες μετά, στις 5 Μαΐου η «ΑΥΓΗ», έγραφε ότι οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ είναι «διασπαστές της ενότητας του κυπριακού λαού που παριστάνουν τους νταήδες με τυχοδιωκτικές ενέργειες».

Όμως παρά τη λύσσα των Βρετανών και των ερυθρών προδοτών (αυτοί απεκάλυψαν την πραγματική ταυτότητα του Διγενή),  ο αγώνας της ΕΟΚΑ ήταν ένας αγώνας – έπος που τροφοδότησε με πολλούς ήρωες το πλούσιο Ελληνικό Πάνθεον.  Νέα ονόματα, κυρίως νεαρών αγωνιστών, προστίθενται στα ήδη υπάρχοντα που Λεωνίδα, του Κολοκοτρώνη, του Δαβάκη.  Μιχαήλ Καραολής,  Ανδρέας Δημητρίου, Κυριάκος Μάτσης,  Στυλιανός Λένας, Μιχαήλ Κουτσόφτας, Φώτης Πίττας, Μάρκος Δράκος, Γρηγόρης Αυξεντίου και τόσοι άλλοι.

Ανάμεσά τους και ένα 19χρονο παιδί από την Πάφο ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, συλλαμβάνεται σε ένα συλλαλητήριο και καταδικάζεται σε θάνατο δι’ απαγχονισμού.  Η… σεβαστή βασίλισσα Ελισάβετ, αρνείται να υπογράψει χάρη. Λίγο πριν τη δίκη, ο Ευαγόρας, αφήνει στο θρανίο του ένα ποίημα. Οι στίχοι του συγκλονίζουν: «Θα πάρω μία ανηφοριά, θα πάρω μονοπάτια να βρω τα σκαλοπάτια, που παν στη Λευτεριά».

Στις 13 Μαρτίου του 1957 ο Ευαγόρας ανεβαίνει αγέρωχος το ικρίωμα τραγουδώντας για την Ελλάδα και την Ένωση. Και μένει αθάνατος!

Ο ρόδιος ποιητής και φιλόλογος Φώτης Βαρέλης γράφει το 1957, ένα ποίημα για το Ευαγόρα, με τίτλο «Του Βαγόρη». Ένα ποίημα που κάνει τις ελληνικές ψυχές να ατσαλώνονται και τις καρδιές να απογειώνουν τα υψηλά ιδανικά της Πατρίδας και της Ελευθερίας.

Απολαύστε το  και αφήστε την Ελλάδα να σας πλημυρίσει:

Του Βαγόρη

«Εψές πουρνό μεσάνυχτα στης φυλακής τη μάντρα

μες στης κρεμάλας τη θελιά σπαρτάραγε ο Βαγόρας.

Σπαρτάρησε, ξεψύχησε, δεν τ’ άκουσε κανένας.

Η μάνα του ήταν μακριά, ο κύρης τους δεμένος,

οι νιοι συμμαθητάδες του μαύρο όνειρο δεν είδαν,

η νια που τον ορμήνευε δεν είχε νυχτοπούλι.

Εψές πουρνό μεσάνυχτα θάψαν τον Ευαγόρα.

Σήμερα Σάββατο ταχιά όλη η ζωή σαν πρώτα.

Ετούτος πάει στο μαγαζί, εκείνος πάει στον κάμπο, ψηλώνει ο χτίστης εκκλησιά, πανί απλώνει ο ναύτης, και στο σκολειόν ο μαθητής συλλογισμένος πάει.

Χτυπά κουδούνι, μπαίνουνε στην τάξη του ο καθένας.

Μπαίνει κι η Πρώτη η άταχτη κι η Τρίτη που διαβάζει, μπαίνει κι η Πέμπτη αμίλητη, η τάξη του Ευαγόρα.

– Παρόντες όλοι;

– Κύριε, ο Ευαγόρας λείπει.

– Παρόντες, λέει ο δάσκαλος και με φωνή που τρέμει:

– Σήκω Ευαγόρα, να μας πεις ελληνική ιστορία.

Ο δίπλα, ο πίσω, ο μπροστά, βουβοί και δακρυσμένοι, αναρωτιούνται στην αρχή, ώσπου η σιωπή τους κάμνει να πέσουν μ’ αναφιλητά ετούτοι κι όλη η τάξη.

– Παλληκαρίδη, άριστα, Βαγόρα, πάντα πρώτος, στους πρώτους πρώτος, άγγελε πατρίδας δοξασμένης, συ μέχρι χθες της μάνας σου ελπίδα κι αποκούμπι, και του σχολειού μας σήμερα Δευτέρα Παρουσία.

Τα ‘πε κι απλώθηκε σιωπή πα’ στα κλαμένα νιάτα, που μπρούμυτα γεμίζανε της τάξης τα θρανία, έξω απ’ εκείνο τ’ αδειανό, παντοτινά γεμάτο».

Οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ, πριν ενταχθούν στη δύναμη της Οργανώσεως έδιναν τον παρακάτω όρκο:

Ορκίζομαι εις το όνομα της Αγίας Τριάδος ότι:
1. Θα αγωνισθώ με όλας μου τας δυνάμεις διά την απελευθέρωσιν της Κύπρου από τον Αγγλικόν ζυγόν, θυσιάζων και αυτήν την ζωή μου.
2. Δεν θα εγκαταλείψω τον αγώνα υπό οιονδήποτε πρόσχημα παρά μόνον όταν διαταχθώ υπό του Αρχηγού της Οργανώσεως και αφού εκπληρωθή ο σκοπός του αγώνος.
3. Θα πειθαρχήσω απολύτως εις τας διαταγάς του Αρχηγού της Οργανώσεως και μόνον τούτου.
4. Συλλαμβανόμενος θα τηρήσω απόλυτον εχεμύθειαν τόσον επί των μυστικών της Οργανώσεως όσον και επί των ονομάτων των συμμαχητών μου, έστω και εάν…
βασανισθώ διά να ομολογήσω.
5. Δεν θα ανακοινώ εις ουδένα διαταγήν της Οργανώσεως ή μυστικόν το οποίον περιήλθεν εις γνώσιν μου παρά μόνον εις εκείνους δι’ ούς έχω εξουσιοδότησιν υπό του Αρχηγού της Οργανώσεως.
6. Τας πράξεις μου θα κατευθύνη μόνον το συμφέρον του αγώνος και θα είναι απηλλαγμέναι πάσης ιδιοτελείας ή κομματικού συμφέροντος.
7. Εάν παραβώ τον όρκον μου θα είμαι ΑΤΙΜΟΣ και άξιος πάσης τιμωρίας»

Υπογραφή μυουμένου.

Σημ.: Εφιστάτο ιδιαιτέρως η προσοχή του μυουμένου επί των κάτωθι:
Ο μη τηρών τα ανωτέρω ή ο διαδίδων μυστικά της Οργανώσεως ή ο μη υπακούων εις τας διαταγάς θα εκτελείται.

Ο Κύπριος συνθέτης, ο αλησμόνητος Μάριος Τόκας, έχει μελοποιήσει τους παρακάτω στίχους του Ευαγόρα Παλληκαρίδη:

Την Ελλάδα αγαπώ, αλλά και σένα
μ’ έναν έρωτα μεγάλο, αληθινό,
τα γαλάζια σου τα μάτια τα θλιμμένα
τον καθάριο της θυμίζουν ουρανό.

Αξίζει τον κόπο να το ψάξετε στο διαδίκτυο.

Δόξα και τιμή στους ήρωες της ΕΟΚΑ!