Απάντηση σε άρθρο του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου Κιλκίς κ. Κυριακίδη.
Σε λίγες μέρες κατατίθεται στην Ολομέλεια της Βουλής προς ψήφιση το νομοσχέδιο με την ονομασία «Κλεισθένης 1», που αφορά την μεταρρύθμιση στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Αφορμή για αυτό το άρθρο δόθηκε από την τοποθέτηση του Προέδρου του Δ.Σ Κιλκίς κ. Κυριακίδη, στην συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου (8-5-18) η οποία και δημοσιεύτηκε στον τοπικό τύπο.
Πιστεύω ότι ένας ανοιχτός και ειλικρινής διάλογος μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα στην σωστή ανάγνωση μίας από τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις που επιχειρεί αυτή η Κυβέρνηση, στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα την Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄και Β΄ βαθμού. Θα ακολουθήσει η άλλη μεγάλη μεταρρύθμιση που θα αφορά την Δημόσια Διοίκηση.
Ο Κλεισθένης 1 αναφέρεται στις μεταρρυθμίσεις του θεσμικού πλαισίου και των λειτουργιών της Τ.Α, και σωστά αναφέρει ο κ. Κυριακίδης στην τοποθέτησή του ότι εν ευθέτω χρόνο θα ακολουθήσει και ο Κλεισθένης 2 που θα αφορά την χωροταξική κατανομή των Δήμων, διότι, κατά κοινή ομολογία, οι συνενώσεις των Δήμων μέσω του Καλλικράτη δυσχέραιναν το έργο και την αποτελεσματικότητα των Δήμων και περιθωριοποίησαν τις κοινότητες.
Θα προσπαθήσω να καταθέσω την άλλη άποψη στα επιχειρήματα του Προέδρου του Δ.Σ απαριθμώντας τα ένα-ένα.
- Το νομοσχέδιο όντως προβλέπει την μείωση της θητείας των οργάνων της Τ.Α από 5 χρόνια, που ίσχυε με το προηγούμενο νομοσχέδιο, στα 4 χρόνια. Προφανώς η αλλαγή γίνεται για να μην συμπίπτουν, σε διάστημα μόλις τεσσάρων μηνών, οι Ευρωεκλογές με τις αυτοδιοικητικές εκλογές.
- Ισχυρίζεται ο κ. Κυριακίδης ότι η καθιέρωση της απλής αναλογικής θα δημιουργήσει ακυβερνησία στους Δήμους, θα καταστήσει ανίσχυρους τους Δημάρχους, θα προκαλέσει παραλυτικές ισορροπίες στους Δήμους και θα εδραιώσει την πρακτική του «δούναι και λαβείν». Η εξάντληση της θητείας θα είναι ένα μαρτύριο για τους Δημάρχους και τους Δημοτικούς Συμβούλους.
Κατ’ αρχή να πούμε ότι η αποδοχή της απλής αναλογικής για την εκλογή των οργάνων σε όλο το φάσμα της πολιτικής , έχει ένα ιδιαίτερο βάρος για την πολιτική ζωή του τόπου διότι σχετίζεται άμεσα με τα ζητήματα εφαρμογής και λειτουργίας της Δημοκρατίας.
Είναι γνωστό και δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω περαιτέρω, ότι η απλή αναλογική ως μέσο εκλογής, είναι από τις βασικές διαφορές μεταξύ συντηρητικών και προοδευτικών δυνάμεων παγκοσμίως. Η δικαίωση όμως του κάθε εκλογικού συστήματος έρχεται μέσα από την εφαρμογή του στην διάρκεια του χρόνου και εδώ στην Ελλάδα τέτοια εμπειρία όντως δεν έχουμε με την απλή αναλογική.
Αυτό επιφέρει μια δυσκολία, ιδίως τα πρώτα χρόνια εφαρμογής της, λόγω έλλειψης κουλτούρας συνεργασιών και συναινέσεων, όμως η μη καθιέρωσή της μπορεί να σταθεί σαν επιχείρημα και να μην δοκιμαστεί στην πράξη όταν με τα ισχύοντα πλειοψηφικά καλπονοθεύτηκα συστήματα και τις υποτιθέμενες σταθερές Κυβερνήσεις και Δημοτικά ή Περιφερειακά συμβούλια είχαμε όλες εκείνες τις παρενέργειες τις οποίες επικαλείται και φοβάται ότι θα συμβούν ο κ. Κυριακίδης;
Ποιος μπορεί σήμερα, μετά από όσα προηγήθηκαν, ότι οι υποτιθέμενες ισχυρές Κυβερνήσεις και οι τερατώδεις πλειοψηφίες στους Δήμους απέτρεψαν την διαφθορά, την λαμογιά, και το «δούναι και λαβείν» ; Είναι γνωστό τοις πάση ότι οι δήμοι ήταν από τους πιο διαβρωμένους στο χώρο της δημόσιας διοίκησης.
Και για έρθουμε στα του οίκου μας, ποιος κατέστησε ανίσχυρο το σημερινό Δημοτικό Συμβούλιο, η αντιπολίτευση ή η ανύπαρκτη συνοχή της πλειοψηφίας; Μήπως από την άλλη αυτή η πανίσχυρη πλειοψηφία απέτρεψε το μαρτύριο του Δημάρχου για να εξαντλήσει την πενταετία;
- Ο ισχυρισμός δε του κ. Κυριακίδη ότι με την απλή αναλογική ανατρέπεται η αρχή της δημοκρατίας, μου δίδεται η ευκαιρία να πω ότι η αναλογικότητα ως βασική αρχή της δημοκρατίας δημιουργεί τις προϋποθέσεις συνθέσεων και συναινέσεων για να παρθούν πλειοψηφικές αποφάσεις. Η παραβίασή της με τα διάφορα καλπονοθευτικά συστήματα, σε κάθε περίπτωση, είναι ένα τραύμα στους δημοκρατικούς θεσμούς και μπορεί να δημιουργήσει καταστάσεις που μπορεί να φτάσουν και σε αυταρχικά καθεστώτα ή συμπεριφορές.
Επί της ουσίας μάλλον διαφορετικά διαβάζει ο καθένας τις αρχές της Δημοκρατίας.
Εξάλλου επειδή η Τ.Α είναι ο θεσμός λήψης αποφάσεων που βρίσκεται πιο κοντά στον πολίτη και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητά του, θα πρέπει και οι αποφάσεις των οργάνων να τυγχάνουν μεγαλύτερων συναινέσεων μεταξύ των συμβούλων.
Επίσης από πού πηγάζει ο φόβος καταστρατήγησης της πλειοψηφίας; Ποια είναι ισχυρότερη πλειοψηφία, αυτή που προκύπτει από πλαστές πλειοψηφίες ή αυτή που προκύπτει από πραγματικούς πλειοψηφικούς συσχετισμούς, συμπεριλαμβανομένης κάποιες φορές και της αντιπολίτευσης. Η αντιπολίτευση πρέπει να επιδιώκεται να είναι μέρος της λύσης του προβλήματος και όχι στην γωνία αμέτοχη και ανεύθυνη.
Για τον φόβο ύπαρξης σκοπιμοτήτων και δημιουργίας ακυβερνησίας στους δήμους, υπάρχουν στο νομοσχέδιο δικλείδες ασφαλείας που ελαχιστοποιούν κάτι τέτοιο.
Γίνεται κριτική από τον κ. Κυριακίδη για την επαναφορά των Κοινοτικών Συμβουλίων με αρμοδιότητες και προϋπολογισμό.
Δηλ. αν καλά καταλαβαίνω καλά, σήμερα με το Καλλικράτη η αποτελεσματικότητα των Δήμων σε τοπικά έργα στους περιφερειακούς οικισμούς είναι ικανοποιητική; Από ότι αντιλαμβάνομαι, και δεν είμαι ο μόνος, το μεγάλο παράπονο των τοπικών διαμερισμάτων είναι ¨ότι μας έχουν ξεχάσει και όταν ήμασταν κοινότητα περισσότερα έργα γινόντουσαν¨. Ένα θέμα που πιθανά θα δυσκολέψει τα Τοπικά Συμβούλια είναι το γεγονός, εάν οι τεχνικές υπηρεσίες των Δήμων θα είναι σε θέση να συντάξουν μελέτες και να υλοποιήσουν έργα, πράγμα το οποίο όμως συμβαίνει και σήμερα. Πιστεύω ότι για τα μικρά βεληνεκούς έργα οι Δήμοι είναι σε θέση να τα υλοποιήσουν μόνοι τους. Αν όχι, τότε το ίδιο το νομοσχέδιο προβλέπει με διατάξεις του την αναβάθμιση των τεχνικών υπηρεσιών του προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν.
Η επαναφορά των τοπικών Κοινοτικών Συμβουλίων με συγκεκριμένο προϋπολογισμό θα δώσει την ευκαιρία στις τοπικές κοινωνίες να διαχειριστούν καλύτερα τα του οίκου τους.
Σε άλλη παράγραφο ο κ. Κυριακίδης ισχυρίζεται ότι ο επικεφαλής κάθε συνδιασμού συγκροτεί ψηφοδέλτιο μόνο με Δημοτικούς Συμβούλους και ¨καμία σχέση και εξάρτηση δεν υπάρχει με τους συνδιασμούς των τοπικών κοινοτήτων¨. Αυτή η ανάγνωση της διάταξης του νομοσχεδίου είναι πέρα για πέρα λανθασμένη. Με το παρόν Σ/Ν διευρύνονται οι δυνατόττητες συγκρότησης τοπικών συμβουλίων σε κοινότητες άνω των 500 κατ. ή υποψήφιων προέδρων σε κοινότητες μέχρι 500 κατοίκων. Δηλ. Θα υπάρχουν κοινοτικά συμβούλια που θα ανήκουν σε συνδυασμούς και δίνεται η δυνατότητα να κατέλθει στις εκλογές και τοπικό συμβούλιο ή υποψήφιος πρόεδρος που δεν θα ανήκουν στους υπάρχοντες συνδυασμούς. Θα εκλέγεται το πλειοψηφούν τοπικό συμβούλιο ή ο πρόεδρος στις κοινότητες κάτω των 500 κατ., άσχετα σε ποιον συνδυασμό ή όχι ανήκουν. Αυτό ισχύει και με τους προέδρους των τοπικών διαμερισμάτων σήμερα, μόνο που αυτοί ανήκουν υποχρεωτικά σε κάποιον συνδυασμό.
Σε ένα άλλο σημείο της τοποθέτησής του οκ. Κυριακίδης υπερβάλει και βάλλει κατά του εαυτού του και της ιδιότητάς του. Ισχυρίζεται ότι ¨Η παροχολογία και οι υπόγειες συμφωνίες μεταξύ των εκλεγμένων συμβούλων της τοπικής κοινότητας για την ανάδειξη του προέδρου της¨ θα αναδεικνύουν ως πρόεδρο τον ¨δολοπλόκο¨ και τον ¨αρεστό¨. Είναι πολύ περίεργη η τοποθέτηση αυτή. Δηλ. Αν θέλω να το μεταφράσω στην υπάρχουσα σημερινή κατάσταση και σε ανώτερο επίπεδο τότε θα πρέπει να υποθέσω ότι και η δική του εκλογή ως Πρόεδρος του Δ.Σ από τους Δημοτικούς Συμβούλους πιθανά να έγινε μετά από παροχολογία ή με υπόγειες συμφωνίες. Αν έτσι είναι τα πράγματα θα πρέπει να το ξέρουμε, εάν όχι τότε γιατί εκ προοιμίου θα πρέπει να ισχύει για τα τοπικά συμβούλια;
¨Προωθείται η συνδιοίκηση στον βωμό των ανταλλαγμάτων και όχι η συνεννόηση μεταξύ των παρατάξεων, που πολλές φορές είναι πιθανόν να διασπώνται και εσωτερικά¨ αναφέρει ο κ. Κυριακίδης. Από που προκύπτει κάτι τέτοιο, απεναντίας η εφαρμογή της απλής αναλογικής στην εκλογή όλων των οργάνων, αυξάνει τις πιθανότητες και τις δυνατότητες συν διοίκησης ή συνεργασίας. Όμως και εδώ πάλι ο ισχυρισμός της ύπαρξης ανταλλαγμάτων για την όποια συνεργασία ή συν διοίκηση πότε είναι πιο πιθανός, μεταξύ προσώπων ή μεταξύ παρατάξεων. Η σημερινή κατάσταση με τους αντιδημάρχους άλλα πράγματα δείχνει και δεν θα ήθελα να επεκταθώ. Το νομοσχέδιο προβλέπει λιγότερους αντιδημάρχους και εκλεγμένες επιτροπές, με αρμοδιότητες, και με την συμμετοχή της αντιπολίτευσης για να ελαχιστοποιηθούν τα φαινόμενα συναλλαγών ή υπόγειων διαδρομών ή καταστάσεις ¨ενός ανδρός αρχή¨.
Σε άλλο σημείο της κριτικής στο νομοσχέδιο ισχυρίζεται ότι οι δήμοι καταντούν όμηροι του εκάστοτε Υπουργού και περιορίζεται η διοικητική και η οικονομική αυτοτέλεια των Δήμων. Θα μου επιτρέψει ο κ. Κυριακίδης να πω ότι, αν κάποιος διαβάσει καλά το νομοσχέδιο και δεν αναπαράγει τοποθετήσεις και δημοσιεύματα, που πιθανόν να έχουν και άλλες σκοπιμότητες, θα διαπιστώσει ότι τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Κατ’ αρχή να πούμε ότι με αυτό το Σ/Ν γίνεται διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ Περιφέρειας και Δήμων και εξασφαλίζεται επιτέλους και η οικονομική αυτοτέλεια των Δήμων. Δηλ. ανάλογα με τις αρμοδιότητες του καθενός θα προσδιορίζεται και η χρηματοδότησή τους, με κριτήρια όχι μόνο τα πληθυσμιακά αλλά και άλλα όπως, νησιωτικές ή ορεινές περιοχές, τουριστικές κ.ά. Δηλ. η κατανομή των οικονομικών πόρων των Δήμων δεν θα εξαρτάται από τον εκάστοτε περιφερειάρχη αλλά θα καθορίζεται από το εύρος των αρμοδιοτήτων και τα κριτήρια που προανέφερα. Επιπλέον δημιουργούνται επιτροπές στο Υπουργείο Εσωτερικών για τον οικονομικό έλεγχο και τον έλεγχο νομιμότητας. Δηλ. οι έλεγχοι αυτοί σε μεγάλο βαθμό περνούν στο Υπουργείο Εσωτερικών και καταργείται ο έλεγχος σκοπιμότητας από τις Περιφέρειες, ο οποίος περιόριζε εν πολλοίς τους Δήμους να λειτουργούν με μια σχετική αυτονομία. Εξυπακούεται ότι ο έλεγχος νομιμότητας θα υπάρχει και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί ο εκάστοτε Υπουργός να παρεμβαίνει διότι η νομιμότητα των πράξεων εξαρτάται από υπάρχοντες νόμους και διατάξεις και δεν υπάρχουν περιθώρια παρεμβάσεων.
Τέλος, επειδή ο κ. Κυριακίδης αναπαράγει την κριτική της ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ, εμείς έχουμε να πούμε ότι το Σ/Ν όντως έρχεται να ταράξει τα νερά στην Τ.Α, να εξορθολογήσει το σύστημα διοικητικά και οικονομικά, να φέρει τον πολίτη πιο κοντά στα κέντρα λήψης αποφάσεων με τις επιτροπές διαβούλευσης και το γραφείο του πολίτη και με την καθιέρωση της απλής αναλογικής η δημοκρατία να βρει την πρακτική της εφαρμογή και να εμπεδώσει την κουλτούρα των συναινέσεων και των συνεργασιών στους φορείς εκείνους που βρίσκονται πιο κοντά στον πολίτη και επηρεάζουν την καθημερινότητά του.
Εμείς τολμούμε να φέρουμε αλλαγές και η ζωή είναι μπροστά μας για την δικαίωση των πράξεων. Ένα όμως είναι σίγουρο, ότι η σημερινή κατάσταση στην Τ.Α δεν είναι ότι το καλύτερο και δεν πάει άλλο.
Δημήτριος Αγαθόπουλος
Πρώην Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Κιλκίς
Δεν υπάρχουν σχόλια